ادویه جات خانگی
ترشیجات خانگی
تنقلات خانگی
چاشنی های خانگی
دم نوش های خانگی
شیرینی جات خانگی
غذاهای نیمه آماده
تحقیقات نشان داده افسردگی، بروز اخلالات گوارشی، کم‌خونی، سرطان، آلزایمر و… برخی از بیماری‌هایی هستند که استفاده از ظروف نامناسب برای پخت و پز غذا در بروز آنها بی‌تاثیر نیستند. انتخاب ظروف نامناسب برای پخت و پز در دراز مدت می تواند تاثیرات منفی بر روی بدن داشته باشد. اما واقعا کدام ظروف برای پخت و پز مناسب تر هستند؟ برای اطلاعات بیشتر در انتخاب ظرف مناسب آشپزی امروز با این بخش از سایت درخونه با ما همراه باشید.
معمولا ظروف فلزی رایج ترین ظروفی هستند که افراد برای پخت و پز از آن استفاده می کنند. تمامی ظروف با جنس های متفاوت، هنگامی که به یک درجه حرارت خاصی می رسند مقداری از فلز خود را در مواد غذایی رها می کنند. اما تأثیر محسوسی در طعم غذا ایجاد نمی کنند.
قابلمه‌ها و تابه‌های تفلون
وقتی اولین بار در جهان ظروف نچسب معرفی شدند، این ظروف به‌دلیل شست‌وشوی راحت با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شدند و استفاده از آنها در آشپزخانه رواج پیدا کرد. مهم‌ترین مزیت قابلمه‌ها و تابه‌های تفلونی، استفاده کم از روغن درهنگام پخت غذا در این ظروف بود که سبب می‌شد غذای پخته‌شده چربی کمتری داشته باشد و سالم‌تر آماده شود؛ اما این ظروف چندان هم مناسب سلامتی نبودند زیرا سطح داخلی ظروف تفلون از یک لایه پلاستیکی به نام «پلی تترافلورواتیلن» پوشانده شده و هنگامی که این سطح خراشیده می شود موادی را در داخل غذا آزاد کرده که به هیچ عنوان برای سلامتی مفید نیست. از آنجایی که لایه داخلی تفلون‌ها از نوع گروه پلاستیک به شمار می‌آیند، این لایه در حرارت بالا از ظرف جدا شده و به مرور زمان به وسیله غذا وارد بدن شده و در درازمدت زمینه‌ای برای بروز سرطان های دستگاه گوارش، مثانه و مجاری ادراری نیز می شوند. درواقع می توان گفت ظروف تفلون مقرون‌به‌صرفه‌اند؛ اما نمی‌توانیم بگوییم که جزو سالم ترین ظروف برای پخت و پز هم محسوب می‌شوند. همچنین ظروف تفلون ترجیحا در دمای بالا استفاده نشود و اگر سطح آن دچار خش خردگی و آسیبی شد به هیچ وجه ممکن دیگر از آن ظرف استفاده نکنید.
آیا ظروف استیل برای پخت و پز مناسب است؟
فولاد ضدزنگ، با نام تجاری استیل، آلیاژی مرکب از آهن، کروم و نیکل است و این ترکیب دربرابر خوردگی و زنگ‌زدگی بسیار مقاوم است. این آلیاژ گرما را به‌شکل یکسان در تمام سطح خود پخش می‌کند. به همین دلیل، ظروف ساخته‌شده از فولاد ضدزنگ، انتخابی خوب برای پخت‌وپز انواع غذا به‌خصوص کباب و غذاهایی است که به‌شکل لایه روی سطح پهن می‌شوند. ظروف ساخته‌شده با این آلیاژ جادویی، بسیار آسان تمیز می‌شوند و قیمت مناسبی دارند. هنوز شواهدی پیدا نشده است که اثبات کند آشپزی با ظروف ساخته‌شده از فولاد ضدزنگ برای سلامتی مضر است. اما بهتر است مواد اسيدی همچون گوجه فرنگی را در این ظروف نپزید تا نیکل و کروم در غذا آزاد نشوند. فراموش نکنید که پخت‌وپز طولانی یا افزایش درجه‌حرارت، شانس آزادسازی نیکل و کروم را بیشتر می‌کند.
پخت‌وپز با ظروف مسی
ظروف مسی به‌خوبی حرارت را به غذا منتقل می‌کنند. با این نوع قابلمه‌ها گرما در تمام سطح مواد غذایی به‌خوبی منتقل می‌شود و درنهایت پخت باکیفیتی خواهید داشت. قابلمه‌ها و تابه‌های مسی معمولا با فلزی دیگر ساخته می‌شوند و روکشی از جنس مس دارند. مس تاحدودی وارد غذا می‌شود؛ بنابراین استفاده بیش‌ازحد از این ظروف ممکن است سبب تجمع مس در کبد و در آینده خطرساز شود.
باتوجه‌به این نکته بهتر است از آن دسته از ظروف مسی استفاده کنید که روکشی از قلع یا نیکل داشته باشند و بسیار هم مراقب باشید این پوشش از بین نرود و ساییده نشود. درواقع ظروف مسی با تمام زیبایی و ظاهر نوستالژیک و سنتی خود درصورتی‌که قلع‌اندود نشده باشند، هرگز در فهرست سالم ترین ظروف برای پخت و پز قرار نمی‌گیرند و به‌دلیل آزادسازی بیش‌ازحد مس در غذا و تجمع آن در بدن، مشکلات بسیاری را برای افراد به وجود می‌آورند. فراموش نکنید که توجه به کیفیت روکش نیز درهنگام خرید این ظروف بسیار مهم است. کسانی که به نیکل حساسیت دارند، بهتر است استفاده از ظروف مسی را فراموش کنند.
ظروف آشپزخانه چدنی
وسایل چدنی دوام زیادی دارند و به همین دلیل در بین مصرف‌کنندگان بسیار محبوب‌اند. چدن از آهن ساخته شده است و برای افرادی که کم خونی دارند، انتخاب مناسبی است. ظروف چدنی گران‌اند؛ اما در عوض سالم ترین ظروف برای پخت و پز هستند و سال‌ها در آشپزخانه دوام می‌آورند. این ظروف برای پخت تعداد زیادی از مواد غذایی، به‌خصوص گوشت (که بافت سختی دارد)، بسیار مناسب‌اند.
استفاده از ظروف چدنی برای پخت و پز و افزایش سطح آهن خون
اگر دچار کم‌خونی هستید، پخت‌وپز در ظروف چدنی برایتان مفید است؛ اما ظروف چدنی برای افرادی که از بیماری هموکروماتوز رنج می‌برند، به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. استفاده از ظروف چدنی برای پخت‌وپز ممکن است میزان جذب آهن را در خون افزایش دهد که این امر برای بیماران هموکروماتوز مضر خواهد بود.
استفاده از ظروف روی در آشپزی
ظروف “روی” مناسب ترین، ظروف برای پخت و پز مواد غذایی، بخصوص سبزیجات هستند. مشکل عمده این دسته از ظروف این است که مصرف مکرر مواد غذایی در آنها خیلی راحت می‌تواند باعث انتقال املاح به داخل غذا شود که این میزان بالای املاح برای بدن انسان بسیار خطرناک است. اگرچه «روی» یک ماده مغذی موردنیاز بدن است اما مصرف بیش از اندازه آن یا سایر فلزات ازجمله مس و آهن می‌تواند به عنوان یک ماده سمی مشکلاتی جدی برای ارگان‌های حیاتی بدن مثل کبد ایجاد کند. در نتیجه افرادی که برای طولانی‌مدت در این ظروف غذا طبخ می‌کنند در خطر مسمومیت با این املاح قرار دارند.
آیا ظروف پیرکس مناسب آشپزی هستند؟
پیرکس(ظروف شیشه ای) و استیل، را می توان جزء سالم ترین ظروف برای تهیه و طبخ خوراک معرفی کرد. این ظروف دیگر مشکل ورود املاح به غذا را ندارند و مشکلی برای سلامت ایجاد نمی‌کنند. البته هر غذایی را در ظروف پیرکس نمی توان طبخ کرد، درواقع این ظروف برای استفاده یخ زدایی غذا مثل فر و مایکروفر بهترین انتخاب هستند. ظروف استیل نیز مانند پیرکس جزء بهترین گزینه ها محسوب می‌شوند با این تفاوت که نمی‌توان آنها را داخل مایکروفر استفاده کرد.
وسایل پخت‌وپز از جنس سرامیک
به‌اعتقاد بسیاری، وسایل آشپزی سرامیکی از سالم ترین ظروف برای پخت و پز هستند و در مقایسه با سایر مواد، همچون تفلون، در دماهای بیشتر بی‌ضررترند. ظروف پخت‌وپز سرامیکی از سرامیک خالص ساخته نشده‌اند. درواقع این ظروف از فلز ساخته شده‌اند و درنهایت با ماده‌ای سیلیکونی که پایه سرامیکی دارد، پوشانده می‌شوند. قابلمه‌های سرامیکی باید با دست شسته شوند. این ظروف برای شست‌وشو با ماشین ظرف‌شویی مناسب نیستند.
طبق تحقیقات متخصصان علم تغذیه، مهم ترین توصیه در رابطه با سلامت پخت و پز مواد غذایی این است که هر ماده غذایی را با ظروف مخصوص به خود طبخ شود. برای مثال اگر قرار است آرام پزی انجام گیرد ظروف تفلون بهترین گزینه‌ست و یا اگر می خواهیم یخ زدایی کنیم ظروف پیرکس یا شیشه ای گزینه مورد نظر است. ظروفی چون استیل و چدن به دلیل آن که آزاد شدن مولکول های این ظروف در مواد غذایی نسبت به دیگر ظروف کمتر هست قابل توصیه برای انواع پخت و پز روزانه هستند.
کدام ظروف برای پخت و پز سالم تر هستند؟
گاهی قدرت خرید به ما اجازه نمی‌دهد که به‌سراغ لوازم آشپزخانه درجه‌یک و بادوام برویم و درنتیجه به خرید چند قابلمه و ابزار آشپزی مقرون‌به‌صرفه راضی می‌شویم. در این مواقع باید مراقب ایجاد خراش در سطوح قابلمه‌ها و سایر ظروف باشید. مراقبت از ظروف در مقابل خراشیدگی، عمر آنها را افزایش می‌دهد و کمک می‌کند که با صرف پول کمتری سالم آشپزی کنید. برای افزایش عمر قابلمه‌ها بهتر است از کفگیرهای چوبی استفاده کنید تا خیالتان از بابت خط افتادن کف قابلمه راحت باشد.
چگونه باید ظروف مخصوص پخت‌وپز را تمیز کنیم؟
برای جلوگیری از تجمع باکتری و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از مصرف مواد غذایی، باید به شست‌وشوی ظروف بسیار اهمیت دهیم. بعد از هر بار پخت‌وپز، باید تمام وسایل آشپزی را به‌طور کامل تمیز کنیم. فراموش نکنید که ایمن‌ترین وسایل آشپزی در جهان هم اگر به‌طور صحیح تمیز نشوند، شما را بیمار خواهند کرد؛ بنابراین اولین ویژگی سالم ترین ظروف برای پخت و پز، تمیزی کامل آنها به‌هنگام استفاده مجدد است. بسته به نوع مواد به‌کاررفته و شکل ساختاری، نحوه تمیزکردن وسایل هم متفاوت خواهد بود؛ بنابراین باید پیش از خرید به این نکته فکر کنید که باتوجه‌به نحوه شست‌وشو، آیا این ظرف ارزش خرید دارد یا خیر؟
آیا ظروف پخت‌وپز برای محیط زیست مضر هستند؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ظروف پخت‌وپز از محصولات مضر برای محیط زیست نیز هستند. این محصولات به‌دلیل نحوه تولید و نیز درست مراقبت نکردن از آنها در خانه، خطر تولید زباله‌های زیستی را افزایش می‌دهند؛ بنابراین از امروز بیشتر مراقب قابلمه‌ها و ساییدگی آنها باشید تا نقش کمتری در افزایش زباله‌های تخریب‌ناپذیر زمین داشته باشید. بهتر است از برندهای معتبر خرید کنید تا محصول بادوام‌تری داشته باشید.
